Αγία Κυριακή και Οσία Κυριακή Λουτρού Ημαθίας

ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΛΟΥΤΡΟΥ

Είναι γνωστό το Μοναστηράκι της Αγίας Κυριακής, στον κάμπο της Ημαθίας, στα νότια του χωριού Λουτρός.

Γιά την Οσία που το έκτισε, την κατά σάρκα αδελφή του Οσίου Διονυσίου του Κοινοβιάρχη μας, του εν Ολύμπῳ, γράψαμε ήδη δύο άρθρα, στηριζόμενοι σε όσα έγραψε παλαιότερα ο κ. Γιάννης Μοσχόπουλος και σε όσα μάθαμε από τους κατοίκους των γειτονικών προς το Μοναστήρι χωριών.

Στο κείμενό μας αυτό, θα απαντήσουμε σε ένα άλλο ερώτημα, που μας απασχόλησε.

Αυτό είναι το αρχικό Μοναστήρι της Οσίας Κυριακής;

Χθες λοιπόν, κατά το σούρουπο, επισκεφτήκαμε το χωριό Παλαιός Πρόδρομος. Επάνω στον δρόμο ρωτήσαμε μία κυρία, περασμένης κάπως ηλικίας: Πού βρίσκεται το πρώτο μοναστήρι της Αγίας Κυριακής; Ύστερα από τα καλησπερίσματα και τις πολλές ευχές της, μας είπε: «Εδώ σταμάτησε η ΑγιαΚυριακή. Εδώ παραπέρα είναι το εκκλησάκι της.» Την ιστορία την είχα ακούσει και παλαιότερα από τους άντρες του χωριού. Προχωρώντας λίγο παραπέρα, μία καλή παρέα απολάμβανε την δροσιά κάτω από ένα δέντρο. Κατεβήκαμε από το αυτοκίνητο και επαναλάβαμε την ερώτηση που μας απασχολούσε. Αφού δώσαμε τα διαπιστευτήριά μας –καθαρά ελληνική εικόνα- πήραμε την ίδια απάντηση: «Εδώ παραπέρα, σταμάτησε πρώτα η Αγία Κυριακή. Και ύστερα πήγε εκεί που είναι σήμερα.» Φεύγοντας από τον Παλαιό Πρόδρομο, πήραμε τον δρόμο γιά Κουλούρα. Και ύστερα από λίγο είδαμε τις πινακίδες. Λίγο μέσα από τον δρόμο, σε καταπράσινο μέρος, ένας νέος άνδρας ξεκουραζόταν από την περιποίηση που νωρίτερα είχε κάνει αυτοβούλως στο εκκλησάκι. Τόν ρωτήσαμε τί είναι εδώ; Ο Ανδρέας Π. γνώριζε πολύ καλά την νεότερη ιστορία του τόπου.

«Όταν ήρθαν οι δικοί μας –δηλ. οι Πόντιοι – βρήκαν εδώ ένα μικρό εκκλησάκι, προσκυνηταράκι, σαν αυτά που βάζουν στους δρόμους. Γύρω γύρω είχε μνήματα. Το 1935 δόθηκε στην Εκκλησία. Αργότερα οι χρυσοθήρες έσκαβαν στον μέρος αυτό και εύρισκαν κόκκαλα. Και στα χωράφια οργώνοντας βρίσκαμε τα κόκκαλα, αφού ήταν πριν τα μνήματα. Ήταν δύο χωριών. Εδώ ήταν η Γεράκη, που το μετέφεραν το χωριό προς την Μελίκη, και προς την Κουλούρα ήταν η Σάδενα. Γιά τα μνήματα, το χρησιμοποιούσαν και τα δύο χωριά, που τελικά χάθηκαν. Αργότερα, πρώτα κάποιοι χωριανοί, και ύστερα αυτός που τους πουλούσε τα οικοδομικά υλικά, το έχτισε μόνος του. Τώρα τελευταία, ο δήμος, η κοινότητα, πρόσθεσαν τον νάρθηκα.»

Αυτή είναι η νεότερη ιστορία της Αγίας Κυριακής, που έχει το εκκλησάκι, στον δρόμο Παλαιός Πρόδρομος-Κουλούρα.

Την ερώτηση: «Ποιά είναι αυτή η Αγία Κυριακή», δεν μπόρεσαν να μας την απαντήσουν οι δύο κυρίες ούτε και ο Ανδρέας, που τους ρωτήσαμε. Μας την απάντησαν όμως κάτοικοι από τα Παλατίτσια, σε παλαιότερη επίσκεψή μας.

«Ο Άγιος Διονύσιος, μετά τον ΑγιοΠρόδρομο, πήγε και έχτισε το Μοναστήρι στον Όλυμπο. Και η αδερφή του είχε χτίσει το μοναστήρι της στον κάμπο και πήγαινε και τον συναντούσε, εκεί που το λένε ακόμα «Στης Κυριακούλας την Ράχη».

Και γιά να τα βάλουμε, κάπως, στην σειρά: Ο άγιος Διονύσιος έχτισε το Κοινόβιο του Τιμίου Προδρόμου. Η αδελφή του Οσία Κυριακή έχτισε πρώτα το μοναστηράκι εκεί που είναι ο δρόμος σήμερα από Παλαιό Πρόδρομο προς Κουλούρα. Αργότερα μεταφέρθηκε πιο κάτω, εκεί που και σήμερα βρίσκεται το Μοναστήρι της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής, όπου και το αφιέρωσε.

Υπάρχει και κάτι ακόμα όμως. Η Κοίτη του Αλιάκμονα δεν είναι η ίδια. Η γεωμορφολογία της περιοχής άλλαξε κατά πολύ. Παλαιά, το ποτάμι περνούσε ανάμεσα Κουλούρα – Κεφαλοχώρι και έβγαινε Καψοχώρι – Νησέλι. Έτσι, οι κάτοικοι από Μελίκη, Παλατίτσια και τα άλλα χωριά, πήγαιναν πολύ συχνά και κατά μεγάλες παρέες στο μοναστήρι, γιατί δεν περνούσαν το ποτάμι.

Τελικά, καταλήγουμε σε δύο συμπεράσματα, πολύ χρήσιμα κα βασικά. Η ιστορία γράφεται και ξαναγράφεται ψηφίδα ψηφίδα, και το να βρεις τις ψηφίδες δεν είναι καθόλου εύκολο. Και το δεύτερο: μεγάλη η ευγνωμοσύνη μας προς τον λαό του Θεού, που φυλάγει στην συλλογική του μνήμη με πάσα ευλάβεια τις αλήθειες των περασμένων.

Σε κάποια άλλη «εξερευνητική» μας αποστολή, είχαμε την ευλογία να βρούμε παλαιό περιοδικό της Θεσσαλονίκης, όπου υπήρχε περιγραφή της ετήσιας πανήγυρης της Αγίας Κυριακής, δημοσιευμένη στις 28 Αυγούστου 1930. Αλλά αυτό άλλη φορά, αρκετά σας κουράσαμε σήμερα.

Αύριο εορτάζει η Αγία Μεγαλομάρτυς Κυριακή και το Μοναστήρι της στον κάμπο πανηγυρίζει. Ας μας φυλάγουν οι πρεσβείες της προς τον Κύριό μας. Αμήν.

2 Απαντήσεις στο “Αγία Κυριακή και Οσία Κυριακή Λουτρού Ημαθίας”

  1. Παναγιώτης Τσελεπίδης

    Πατέρα Πορφύριε ευλογείτε,

    Το 1942 συνέβει ένα θαυμαστό γεγονός στο Μοναστήρι της Αγίας Τριάδος στο χωριό Αγία Τριάδα Ημαθίας (το παληό όνομα του χωριού ήταν Πρόδρομος Κιρκασέϊκος).

    Το θαύμα μου το διηγήθηκε γύρω στα 1998-99 η κόρη και εγγονή αντίστοιχα των ανθρώπων που ήταν παρόντες όταν συνέβει.

    Η διήγηση λέει ότι ήταν δύο μοναστήρια, αυτό της Αγίας Τριάδος και ένα άλλο της Αγίας Κυριακής.
    Το 1942 εγκαταβίωναν στα μοναστήρια δύο μοναχές.

    Το θαύμα το κατέγραψα από την διήγηση της κόρης και το κείμενο το έδωσα στην Ηγουμένη του σημερινού Μοναστηριού της Αγίας Κυριακής.

    Εάν θέλετε, μπορώ να σας στείλω ηλεκτρονικά το κείμενο που έγραψα.

    Με αγάπη εν Χριστώ

    Παναγιώτης Τσελεπίδης
    Γιαννιτσά Πέλλας

    Απάντηση
    • Παναγιώτης Τσελεπίδης

      Γέροντα Πορφύριε ευλογείτε!

      Μετά από καιρό ξαναβρήκα έναν χάρτη που είχα χάσει περιοχής Γιανιτσών έτους 1938 (σε ανατύπωση). Στον χάρτη περιλαμβάνεται και η περιοχή Λουτρού και Πρόδρομος.

      Στον χάρτη σημειώνεται εκκλησία ή μοναστήρι με το όνομα Αγ. Κυριακή.

      Ζήτησα από τον γιό μου να πάρει τις συντεταγμένες της εκκλησίας από τόν χάρτη και να τις περάσει σε σημερινό χάρτη του google.

      Με μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι οι συντεταγμένες αντιστοιχούν στην σημερινή θέση του Μοναστηριού.

      Από όσα γνωρίζω, την θέση του Μοναστηριού υπέδειξε η ίδια η Αγ. Κυριακή τοποθετώντας εικόνα σε δέντρο σε συστάδα δένδρων στην περιοχή.

      Σε συνομιλία μου με την προηγουμένη του Μοναστηριού μου είπε ότι η Αγ. Κυριακή παρουσιαζότανε στον ύπνο της πριν ενδυθεί το σχήμα (1960;) και την παρακινούσε να εγκαταβιώσει στο Μοναστήρι. Δεν θυμάμαι να μου είπε εάν υπήρχε ήδη εκεί μοναστήρι ή αν τα έκτισε η ίδια.

      Αντίγραφο του χάρτη μπορώ να σας το στείλω.

      Με αγάπη εν Χριστώ
      Παναγιώτης Τσελεπίδης

      Απάντηση

Αφήστε μια απάντηση στον Παναγιώτης Τσελεπίδης

Πατήστε εδώ για να ακυρώσετε το σχόλιο.

*